Zamiast klawisza Alt możesz użyć H
- Klienci Gazpromu będą mieli teraz skuteczne narzędzie gwarantujące, że cena, jaką płacą, jest konkurencyjna – ocenia komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji Margrethe Vestager. KE nałożyła na rosyjskiego monopolistę szereg zobowiązań, które pozwalają zaradzić problemom w zakresie konkurencji i umożliwiają swobodny przepływ gazu po konkurencyjnych cenach w Europie Środkowo-Wschodniej z korzyścią dla europejskich konsumentów i
Komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji, Margrethe Vestager, powiedziała: - Wszystkie przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą w Europie muszą przestrzegać europejskich reguł konkurencji niezależnie od tego, skąd pochodzą. Ta decyzja usuwa przeszkody utworzone przez Gazprom, uniemożliwiające swobodny przepływ gazu w Europie Środkowo-Wschodniej. Decyzja ta zawiera też zbiór przepisów dostosowanych do przyszłych zachowań Gazpromu. Zobowiązuje się w niej Gazprom do podjęcia pozytywnych działań na rzecz dalszej integracji rynków gazu w regionie i pomocy w tworzeniu prawdziwego wewnętrznego rynku energii w Europie. Dzięki temu klienci Gazpromu w Europie Środkowo-Wschodniej będą mieli skuteczne narzędzie gwarantujące, że cena, jaką płacą, jest konkurencyjna. Tak jak zawsze, nie chodzi w tym przypadku o szyld przedsiębiorstwa, ale o to, by osiągnąć skutek, który najlepiej służy europejskim konsumentom i przedsiębiorstwom. A sprawa nie kończy się tą decyzją – od teraz zaczyna się egzekwowanie zobowiązań Gazpromu.
Gazprom jest dominującym dostawcą gazu w wielu krajach Europy Środkowo-Wschodniej. W kwietniu 2015 r. Komisja wystosowała do Gazpromu pisemne zgłoszenie zastrzeżeń. Przedstawiła tam swoją wstępną opinię, zgodnie z którą przedsiębiorstwo naruszyło unijne zasady ochrony konkurencji, realizując ogólną strategię podziału rynków gazu wzdłuż granic ośmiu państw członkowskich (Bułgaria, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Republika Czeska, Słowacja i Węgry). Strategia ta mogła umożliwić Gazpromowi naliczanie wyższych cen gazu w pięciu z tych państw członkowskich (Bułgarii, Estonii, na Łotwie, Litwie i w Polsce).
Decyzja Komisji kładzie kres takiemu zachowaniu ze strony Gazpromu. Zobowiązuje ona ponadto Gazprom do stosowania zbioru szczegółowych zasad, które w istotny sposób zmienią sposób funkcjonowania Gazpromu na rynkach gazu w Europie Środkowo-Wschodniej:
Zobowiązania te – łącznie – pozwalają zaradzić wskazanym przez Komisję problemom w zakresie konkurencji i przyczyniają się do osiągnięcia jej celu, jakim jest umożliwienie swobodnego przepływu gazu po konkurencyjnych cenach w Europie Środkowo-Wschodniej.
Komisja postanowiła w związku z tym nałożyć na Gazprom prawnie wiążące zobowiązanie (zgodnie z art. 9 unijnego rozporządzenia nr 1/2003 o ochronie konkurencji).
Jeżeli przedsiębiorstwo naruszy którekolwiek z wymienionych zobowiązań, Komisja może nałożyć na nie grzywnę w wysokości do 10 proc. jego światowego obrotu, bez potrzeby dowodzenia naruszenia unijnych reguł konkurencji.
W szerszym kontekście skuteczna konkurencja na rynkach gazu w Europie Środkowo-Wschodniej zależy nie tylko od egzekwowania unijnych reguł konkurencji, ale również od inwestycji w dywersyfikację dostaw gazu, a także od właściwie ukierunkowanych europejskich i krajowych przepisów w dziedzinie energii oraz ich prawidłowego wdrażania. Z tego właśnie względu stworzenie europejskiej unii energetycznej stanowi dla Komisji jeden z najważniejszych priorytetów.
Szczegółowe informacje na temat zobowiązań Gazpromu
Aby zaradzić wskazanym przez Komisję problemom w zakresie konkurencji, Gazprom musi wywiązać się z szeregu zobowiązań mających na celu zapewnienie swobodnego przepływu gazu po konkurencyjnych cenach w Europie Środkowo-Wschodniej. Zobowiązania Gazpromu obowiązują przez osiem lat. Odzwierciedlają one informacje zwrotne uzyskane od zainteresowanych stron w ramach badania rynku, które Komisja ogłosiła w marcu 2017 r. na podstawie wcześniejszej wersji wniosku. W związku z badaniem rynku napłynęły liczne odpowiedzi od szerokiego grona zainteresowanych stron, w tym rządów, właściwych organów krajowych, hurtowników gazu, stowarzyszeń branżowych i środowisk akademickich, co pomogło w wyjaśnieniu i zapewnieniu skuteczności ostatecznych zobowiązań.
1) Gazprom ma znieść bariery dla swobodnego przepływu gazu w Europie Środkowo-Wschodniej
Komisja była zaniepokojona faktem, że Gazprom nakładał ograniczenia terytorialne w umowach o dostawy zawieranych z hurtownikami i niektórymi odbiorcami przemysłowymi w ośmiu państwach członkowskich (Bułgaria, Republika Czeska, Estonia, Łotwa, Litwa, Węgry, Polska i Słowacja). Ograniczenia te obejmują zakazy wywozu i klauzule nakładające obowiązek używania zakupionego gazu na konkretnym terytorium (klauzule dotyczące miejsca przeznaczenia zakupionego gazu) oraz inne środki, które uniemożliwiły transgraniczny przepływ gazu. Reagując na tę sytuację, decyzją Komisji zobowiązano Gazprom do usunięcia wszelkich takich barier umownych, utrudniających swobodny przepływ gazu w Europie Środkowo-Wschodniej, bez względu na to, czy uniemożliwiały one sprzedaż, czy czyniły ją tylko finansowo mniej atrakcyjną. Gazprom nie będzie stosował takich klauzul również w przyszłości. Gazprom musi ponadto zmienić przepisy umowne dotyczące monitorowania i pomiarów przepływów gazu w Bułgarii, które odizolowały bułgarski rynek gazu od rynków w sąsiednich państwach UE. Pozwoli to na przeniesienie kontroli z Gazpromu na bułgarskiego operatora infrastruktury przesyłu gazu. W rezultacie badania rynku Gazprom sprecyzował szereg elementów technicznych, aby zapewnić pełną skuteczność zobowiązań. Zobowiązania te usuną przeszkody umowne utworzone przez Gazprom, które stały na przeszkodzie swobodnemu przepływowi gazu w Europie Środkowo-Wschodniej.
2) Gazprom musi podjąć aktywne działania na rzecz zintegrowania rynków gazu w Europie Środkowo-Wschodniej
Swobodny przepływ gazu w Europie Środkowo-Wschodniej możliwy jest tylko pod warunkiem istnienia koniecznej infrastruktury do jego transportu, a mianowicie połączeń międzysystemowych łączących krajowe rynki gazu. Taka infrastruktura już istnieje w Republice Czeskiej, na Węgrzech, w Polsce i na Słowacji. Nie ma jeszcze wystarczającej infrastruktury, która łączyłaby Bułgarię, Estonię, Łotwę i Litwę z sąsiednimi unijnymi rynkami gazu. Ogranicza to zdolność klientów Gazpromu do wzajemnej odsprzedaży gazu w wymianie handlowej z tymi krajami, nawet jeśli dysponują wolnymi mocami. Gazprom „zastąpi” obecnie brak połączenia międzysystemowego, proponując zainteresowanym klientom możliwość dostawy gazu do i z tych państw. Chodzi tu zwłaszcza o klientów, którzy kupili gaz początkowo z myślą o dostawie do Węgier, Polski lub Słowacji. Mogą oni teraz zdecydować, aby Gazprom przesłał jego część lub całość do Bułgarii lub państw bałtyckich (lub z tych państw).
3) Gazprom zobowiązuje się realizować zorganizowany proces pozwalający zapewnić w przyszłości konkurencyjne ceny gazu w Europie Środkowo-Wschodniej. Komisja była zaniepokojona faktem, że Gazprom mógł stosować wyższe ceny w pięciu państwach członkowskich (Bułgarii, Estonii, na Litwie, Łotwie, i w Polsce). W związku z tym decyzja Komisji daje klientom Gazpromu posiadającym długoterminowe umowy w tych krajach skuteczne narzędzie, które zapewnia, że cena gazu, jaką zapłacą w przyszłości, będzie konkurencyjna:
Rozwiązanie to zapewniłoby w przyszłości konkurencyjne ceny gazu w tych regionach i pozwoliło uniknąć sytuacji, w której ceny gazu w ramach kontraktów indeksowanych do cen ropy znacznie odbiegałyby od konkurencyjnych poziomów referencyjnych. Obowiązek ten ma zastosowanie do wszystkich umów zawieranych na okres co najmniej trzech lat, ponieważ obawy dotyczące cen są w tym przypadku istotne jedynie w przypadku umów długoterminowych, gdzie zachodzące zmiany mogą z upływem czasu prowadzić do znacznego odchylenia od konkurencyjnych poziomów odniesienia.
4) Rezygnacja z uprawnień uzyskanych dzięki wykorzystywaniu pozycji rynkowej
Trzecie zastrzeżenie Komisji dotyczyło faktu wykorzystywania przez Gazprom dominującej pozycji na rynku dostaw gazu, aby uzyskać korzyści związane z dostępem do infrastruktury gazowej lub kontrolą nad tą infrastrukturą. W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń poruszono kwestie dotyczące projektu Gazociągu Południowego w Bułgarii i Gazociągu Jamalskiego w Polsce.
Co się zaś tyczy o przyszłych umów międzyrządowych, Komisja przedstawiła wniosek ustawodawczy, w którym zaproponowała, aby takie umowy w sprawie gazu były wcześniej sprawdzane przez Komisję. Wniosek ten wszedł w życie w 2017 r.
Dodatkowe informacje na temat decyzji są dostępne na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji w ogólnodostępnym rejestrze spraw pod numerem AT.39816.
- Klienci Gazpromu będą mieli teraz skuteczne narzędzie gwarantujące, że cena, jaką płacą, jest konkurencyjna – ocenia komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji Margrethe Vestager. KE nałożyła na rosyjskiego monopolistę szereg zobowiązań, które pozwalają zaradzić problemom w zakresie konkurencji i umożliwiają swobodny przepływ gazu po konkurencyjnych cenach w Europie Środkowo-Wschodniej z korzyścią dla europejskich konsumentów i
Komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji, Margrethe Vestager, powiedziała: - Wszystkie przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą w Europie muszą przestrzegać europejskich reguł konkurencji niezależnie od tego, skąd pochodzą. Ta decyzja usuwa przeszkody utworzone przez Gazprom, uniemożliwiające swobodny przepływ gazu w Europie Środkowo-Wschodniej. Decyzja ta zawiera też zbiór przepisów dostosowanych do przyszłych zachowań Gazpromu. Zobowiązuje się w niej Gazprom do podjęcia pozytywnych działań na rzecz dalszej integracji rynków gazu w regionie i pomocy w tworzeniu prawdziwego wewnętrznego rynku energii w Europie. Dzięki temu klienci Gazpromu w Europie Środkowo-Wschodniej będą mieli skuteczne narzędzie gwarantujące, że cena, jaką płacą, jest konkurencyjna. Tak jak zawsze, nie chodzi w tym przypadku o szyld przedsiębiorstwa, ale o to, by osiągnąć skutek, który najlepiej służy europejskim konsumentom i przedsiębiorstwom. A sprawa nie kończy się tą decyzją – od teraz zaczyna się egzekwowanie zobowiązań Gazpromu.
Gazprom jest dominującym dostawcą gazu w wielu krajach Europy Środkowo-Wschodniej. W kwietniu 2015 r. Komisja wystosowała do Gazpromu pisemne zgłoszenie zastrzeżeń. Przedstawiła tam swoją wstępną opinię, zgodnie z którą przedsiębiorstwo naruszyło unijne zasady ochrony konkurencji, realizując ogólną strategię podziału rynków gazu wzdłuż granic ośmiu państw członkowskich (Bułgaria, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Republika Czeska, Słowacja i Węgry). Strategia ta mogła umożliwić Gazpromowi naliczanie wyższych cen gazu w pięciu z tych państw członkowskich (Bułgarii, Estonii, na Łotwie, Litwie i w Polsce).
Decyzja Komisji kładzie kres takiemu zachowaniu ze strony Gazpromu. Zobowiązuje ona ponadto Gazprom do stosowania zbioru szczegółowych zasad, które w istotny sposób zmienią sposób funkcjonowania Gazpromu na rynkach gazu w Europie Środkowo-Wschodniej:
Zobowiązania te – łącznie – pozwalają zaradzić wskazanym przez Komisję problemom w zakresie konkurencji i przyczyniają się do osiągnięcia jej celu, jakim jest umożliwienie swobodnego przepływu gazu po konkurencyjnych cenach w Europie Środkowo-Wschodniej.
Komisja postanowiła w związku z tym nałożyć na Gazprom prawnie wiążące zobowiązanie (zgodnie z art. 9 unijnego rozporządzenia nr 1/2003 o ochronie konkurencji).
Jeżeli przedsiębiorstwo naruszy którekolwiek z wymienionych zobowiązań, Komisja może nałożyć na nie grzywnę w wysokości do 10 proc. jego światowego obrotu, bez potrzeby dowodzenia naruszenia unijnych reguł konkurencji.
W szerszym kontekście skuteczna konkurencja na rynkach gazu w Europie Środkowo-Wschodniej zależy nie tylko od egzekwowania unijnych reguł konkurencji, ale również od inwestycji w dywersyfikację dostaw gazu, a także od właściwie ukierunkowanych europejskich i krajowych przepisów w dziedzinie energii oraz ich prawidłowego wdrażania. Z tego właśnie względu stworzenie europejskiej unii energetycznej stanowi dla Komisji jeden z najważniejszych priorytetów.
Szczegółowe informacje na temat zobowiązań Gazpromu
Aby zaradzić wskazanym przez Komisję problemom w zakresie konkurencji, Gazprom musi wywiązać się z szeregu zobowiązań mających na celu zapewnienie swobodnego przepływu gazu po konkurencyjnych cenach w Europie Środkowo-Wschodniej. Zobowiązania Gazpromu obowiązują przez osiem lat. Odzwierciedlają one informacje zwrotne uzyskane od zainteresowanych stron w ramach badania rynku, które Komisja ogłosiła w marcu 2017 r. na podstawie wcześniejszej wersji wniosku. W związku z badaniem rynku napłynęły liczne odpowiedzi od szerokiego grona zainteresowanych stron, w tym rządów, właściwych organów krajowych, hurtowników gazu, stowarzyszeń branżowych i środowisk akademickich, co pomogło w wyjaśnieniu i zapewnieniu skuteczności ostatecznych zobowiązań.
1) Gazprom ma znieść bariery dla swobodnego przepływu gazu w Europie Środkowo-Wschodniej
Komisja była zaniepokojona faktem, że Gazprom nakładał ograniczenia terytorialne w umowach o dostawy zawieranych z hurtownikami i niektórymi odbiorcami przemysłowymi w ośmiu państwach członkowskich (Bułgaria, Republika Czeska, Estonia, Łotwa, Litwa, Węgry, Polska i Słowacja). Ograniczenia te obejmują zakazy wywozu i klauzule nakładające obowiązek używania zakupionego gazu na konkretnym terytorium (klauzule dotyczące miejsca przeznaczenia zakupionego gazu) oraz inne środki, które uniemożliwiły transgraniczny przepływ gazu. Reagując na tę sytuację, decyzją Komisji zobowiązano Gazprom do usunięcia wszelkich takich barier umownych, utrudniających swobodny przepływ gazu w Europie Środkowo-Wschodniej, bez względu na to, czy uniemożliwiały one sprzedaż, czy czyniły ją tylko finansowo mniej atrakcyjną. Gazprom nie będzie stosował takich klauzul również w przyszłości. Gazprom musi ponadto zmienić przepisy umowne dotyczące monitorowania i pomiarów przepływów gazu w Bułgarii, które odizolowały bułgarski rynek gazu od rynków w sąsiednich państwach UE. Pozwoli to na przeniesienie kontroli z Gazpromu na bułgarskiego operatora infrastruktury przesyłu gazu. W rezultacie badania rynku Gazprom sprecyzował szereg elementów technicznych, aby zapewnić pełną skuteczność zobowiązań. Zobowiązania te usuną przeszkody umowne utworzone przez Gazprom, które stały na przeszkodzie swobodnemu przepływowi gazu w Europie Środkowo-Wschodniej.
2) Gazprom musi podjąć aktywne działania na rzecz zintegrowania rynków gazu w Europie Środkowo-Wschodniej
Swobodny przepływ gazu w Europie Środkowo-Wschodniej możliwy jest tylko pod warunkiem istnienia koniecznej infrastruktury do jego transportu, a mianowicie połączeń międzysystemowych łączących krajowe rynki gazu. Taka infrastruktura już istnieje w Republice Czeskiej, na Węgrzech, w Polsce i na Słowacji. Nie ma jeszcze wystarczającej infrastruktury, która łączyłaby Bułgarię, Estonię, Łotwę i Litwę z sąsiednimi unijnymi rynkami gazu. Ogranicza to zdolność klientów Gazpromu do wzajemnej odsprzedaży gazu w wymianie handlowej z tymi krajami, nawet jeśli dysponują wolnymi mocami. Gazprom „zastąpi” obecnie brak połączenia międzysystemowego, proponując zainteresowanym klientom możliwość dostawy gazu do i z tych państw. Chodzi tu zwłaszcza o klientów, którzy kupili gaz początkowo z myślą o dostawie do Węgier, Polski lub Słowacji. Mogą oni teraz zdecydować, aby Gazprom przesłał jego część lub całość do Bułgarii lub państw bałtyckich (lub z tych państw).
3) Gazprom zobowiązuje się realizować zorganizowany proces pozwalający zapewnić w przyszłości konkurencyjne ceny gazu w Europie Środkowo-Wschodniej. Komisja była zaniepokojona faktem, że Gazprom mógł stosować wyższe ceny w pięciu państwach członkowskich (Bułgarii, Estonii, na Litwie, Łotwie, i w Polsce). W związku z tym decyzja Komisji daje klientom Gazpromu posiadającym długoterminowe umowy w tych krajach skuteczne narzędzie, które zapewnia, że cena gazu, jaką zapłacą w przyszłości, będzie konkurencyjna:
Rozwiązanie to zapewniłoby w przyszłości konkurencyjne ceny gazu w tych regionach i pozwoliło uniknąć sytuacji, w której ceny gazu w ramach kontraktów indeksowanych do cen ropy znacznie odbiegałyby od konkurencyjnych poziomów referencyjnych. Obowiązek ten ma zastosowanie do wszystkich umów zawieranych na okres co najmniej trzech lat, ponieważ obawy dotyczące cen są w tym przypadku istotne jedynie w przypadku umów długoterminowych, gdzie zachodzące zmiany mogą z upływem czasu prowadzić do znacznego odchylenia od konkurencyjnych poziomów odniesienia.
4) Rezygnacja z uprawnień uzyskanych dzięki wykorzystywaniu pozycji rynkowej
Trzecie zastrzeżenie Komisji dotyczyło faktu wykorzystywania przez Gazprom dominującej pozycji na rynku dostaw gazu, aby uzyskać korzyści związane z dostępem do infrastruktury gazowej lub kontrolą nad tą infrastrukturą. W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń poruszono kwestie dotyczące projektu Gazociągu Południowego w Bułgarii i Gazociągu Jamalskiego w Polsce.
Co się zaś tyczy o przyszłych umów międzyrządowych, Komisja przedstawiła wniosek ustawodawczy, w którym zaproponowała, aby takie umowy w sprawie gazu były wcześniej sprawdzane przez Komisję. Wniosek ten wszedł w życie w 2017 r.
Dodatkowe informacje na temat decyzji są dostępne na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji w ogólnodostępnym rejestrze spraw pod numerem AT.39816.
Obsługa i nadzór techniczny: IntraCOM.pl