W tej chwili tylko 1% wyprodukowanych tekstyliów i mniej niż 40% elektroniki poddawane jest recyklingowi. Jeśli nasza konsumpcja nie zwolni, w 2050 roku będziemy potrzebowali 3 razy więcej zasobów niż jesteśmy w stanie pozyskać na Ziemi.

Jeśli nadal będziemy eksploatować zasoby w obecnym tempie, do 2050 r. będziemy potrzebować zasobów trzech planet Ziemi. Ograniczone zasoby i kwestie klimatyczne wymagają przejścia od społeczeństwa typu „take-make-dispose” („weź-wyprodukuj-wyrzuć") do neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla, zrównoważonej środowiskowo, wolnej od toksyn gospodarki o całkowicie zamkniętym obiegu do 2050 roku.

Obecny kryzys uwidocznił słabości łańcuchów zasobów i wartości, uderzając w małe i średnie przedsiębiorstwa oraz przemysł. Gospodarka o obiegu zamkniętym ograniczy emisje CO2, jednocześnie pobudzając wzrost gospodarczy i tworząc miejsca pracy.

Unijny plan działania dot. gospodarki o obiegu zamkniętym

Zgodnie z celem osiągnięcia neutralności klimatycznej UE do 2050 r. zawartym w Zielonym Ładzie, Komisja Europejska zaproponowała w marcu 2020 r. nowy plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, koncentrujący się na zapobieganiu powstawaniu odpadów i gospodarowaniu nimi oraz mający na celu pobudzenie wzrostu, konkurencyjności i globalnego przywództwa UE w tym zakresie.

27 stycznia parlamentarna Komisja Środowiska poparła ten plan i wezwała do ustanowienia wiążących celów na 2030 r. w zakresie wykorzystania i konsumpcji materiałów. Głosowanie nad sprawozdaniem odbędzie się na lutowej sesji plenarnej.

Przejście na zrównoważone produkty

Aby stworzyć unijny rynek zrównoważonych, neutralnych dla klimatu i efektywnie wykorzystujących zasoby produktów, Komisja Środowiska proponuje rozszerzenie dyrektywy w sprawie ekoprojektu na produkty niezwiązane z energią. Posłowie chcą, aby nowe przepisy zaczęły obowiązywać w 2021 roku.

Posłowie popierają również inicjatywy mające na celu zwalczanie przedwczesnego postarzania produktów, poprawę trwałości i możliwości naprawy produktów oraz wzmocnienie praw konsumentów poprzez „prawo do naprawy”. Nalegają, że konsumenci mają prawo do odpowiednich informacji o wpływie kupowanych produktów i usług na środowisko i zwrócili się do Komisji Europejskiej o przedstawienie propozycji zwalczania „pseudoekologicznego marketingu”, czyli udawania przyjazności dla środowiska, gdy w rzeczywistości tak nie jest.

Tworzenie obiegu zamkniętego w kluczowych sektorach

Obieg zamknięty i zrównoważony charakter muszą charakteryzować wszystkie etapy łańcucha wartości, aby możliwe było osiągnięcie gospodarki o w pełni zamkniętym obiegu: od projektu, przez produckję, aż po konsumenta. Plan działania KE określa siedem kluczowych obszarów niezbędnych dla osiągnięcia gospodarki o obiegu zamkniętym. Są to: tworzywa sztuczne; tekstylia; e-odpady; żywność, woda i składniki odżywcze; opakowania; baterie i pojazdy; budynki i budownictwo.

Tworzywa sztuczne

Posłowie do PE popierają europejską strategię na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym, która doprowadziłaby do stopniowego zaprzestania stosowania mikrodrobin plastiku.

Tekstylia

Do produkcji tekstyliów wykorzystuje się dużo surowców i wody, a tylko 1% tekstyliów jest poddawanych recyklingowi. Europosłowie chcą nowych środków przeciwko uwalnianiu mikrowłókien i surowszych norm zużycia wody.

Elektronika i technologie informacyjno-komunikacyjne

Odpady elektroniczne i elektryczne, czyli e-odpady, to najszybciej rosnący strumień odpadów w UE, a mniej niż 40% z nich jest poddawanych recyklingowi. Posłowie chcą, aby UE promowała dłuższą żywotność produktów poprzez możliwość ponownego użycia i naprawy.

Żywność, woda i składniki odżywcze

Szacuje się, że w UE traci lub marnuje się 20% żywności. Posłowie wzywają do zmniejszenia o połowę ilości marnowanej żywności do 2030 r. w ramach strategii „od pola do stołu”.

Opakowania

Odpady opakowaniowe w Europie osiągnęły rekordowy poziom w 2017 roku. Nowe przepisy mają na celu zapewnienie, że do 2030 r. wszystkie opakowania na rynku UE będą nadawać się do ponownego wykorzystania lub recyklingu.

Baterie i pojazdy

Posłowie analizują propozycje, zgodnie z którymi produkcja i materiały wszystkich baterii na rynku UE powinny charakteryzować się niskim śladem węglowym orazi przestrzegać praw człowieka i norm społecznych i ekologicznych.

Budynki i budownictwo

Budownictwo odpowiada za ponad 35% wszystkich odpadów w UE. Posłowie chcą wydłużyć żywotność budynków, wyznaczyć cele w zakresie redukcji śladu węglowego materiałów oraz ustanowić minimalne wymagania dotyczące efektywności wykorzystania zasobów i energii.

Gospodarowanie odpadami i przesyłanie

UE wytwarza ponad 2,5 miliarda ton odpadów rocznie, głównie z gospodarstw domowych. Posłowie wzywają kraje UE do zwiększenia wysokiej jakości recyklingu, odejścia od składowania i minimalizacji spalania.

Źródło i Fot.: Parlament Europejski